Bộ ảnh "Lao động trẻ em" - hiện thực đau lòng của thế giới


Không chỉ làm những công việc quá sức, các em còn phải lao động trong điều kiện nguy hiểm và đối mặt với nguy cơ bị lạm dụng, hành hạ cả về thể chất lẫn tinh thần.
Trẻ em là lứa tuổi cần được bảo vệ, chăm sóc và yêu thương. Thế nhưng, ở những quốc gia đang phát triển, do kinh tế và hoàn cảnh gia đình khó khăn mà nhiều em nhỏ vẫn phải cực nhọc đi làm kiếm sống. Không chỉ là những công việc quá sức, các em còn phải lao động trong điều kiện nguy hiểm và đối mặt với nguy cơ bị lạm dụng, hành hạ cả về thể chất lẫn tinh thần.

Bộ ảnh có tên “Born to work” dưới đây (do nhiếp ảnh gia G.M.B.Akash thực hiện) đã tái hiện tuổi thơ nhọc nhằn của những “lao động nhí” trong các xí nghiệp, công trường ở Bangladesh.

Một trong số hàng ngàn em nhỏ đang làm việc giữa khói bụi trong một xưởng gạch ở ngoại ô Dhaka. Lao động trẻ em là một phần nhìn thấy được trong cuộc sống hàng ngày ở Bangladesh. Đất nước nghèo khó, nạn thất nghiệp tràn lan khiến cho tiền lương của cha mẹ các em không còn đủ để trang trải cuộc sống gia đình.Vì thế, có những em bé dù chỉ mới 5-6 tuổi đã bị đẩy đến công trường để làm việc.
Những đứa trẻ đang dùng đầu để vận chuyển gạch. Với mỗi 1.000 viên gạch khuân vác, các em chỉ được trả số tiền công vỏn vẹn 0,9 USD (khoảng 20.000 VNĐ). Theo báo cáo của UNICEF, hiện nay ở Bangladesh, có tới 17,5% trẻ em ở độ tuổi 5-15 phải lao động trong các ngành kinh tế, hầu hết là lao động trái pháp luật. Đáng sợ hơn, thống kê hàng năm cho thấy, số lượng trẻ em bị bóc lột vẫn không ngừng tăng lên.

Mới chỉ 8 tuổi song cậu bé này đã có 3 năm “kinh nghiệm” làm việc trong một nhà máy sản xuất xe kéo. Ở Bangladesh, đa số lao động trẻ em phải làm những công việc nặng nhọc từ đập gạch, hàn xì đến sản xuất thuốc lá, khuân vác, khai mỏ, kéo xe... - những việc vốn chỉ dành cho người lớn, hoàn toàn không phù hợp với lứa tuổi và thể chất của các em.

Cậu bé Jainal (11 tuổi) làm việc trong nhà máy sản xuất nồi. Công việc của em bắt đầu từ 6h sáng và chỉ kết thúc khi chiều muộn. Hầu như tất cả các lao động trẻ em ở Bangladesh làm việc ít nhất 10 tiếng/ngày, không có ngày nghỉ và 90% ngủ ở nơi làm việc - đồng nghĩa với việc các em phụ thuộc gần như hoàn toàn vào người sử dụng lao động và bị hạn chế sự tự do.
 
Cậu bé 13 tuổi - Liyakot Ali làm việc trong một nhà máy sản xuất nồi ở Dhaka. Lấy danh nghĩa “thợ học việc”, chủ nhà máy không hề trả tiền công mà chỉ cho em chỗ ở và nuôi ăn 2 bữa/ngày. 

Đối với các ông chủ, lợi nhuận luôn là trên hết và với số tiền công rẻ mạt, lao động trẻ em thực sự là những “món hời”. Tính trung bình, mỗi đứa trẻ chỉ được nhận 400-700 taka (khoảng 350.000 VNĐ) cho một tháng làm việc cật lực; trong khi với công việc tương tự, một công nhân trưởng thành có thể kiếm được 5.000 taka (khoảng 3 triệu VNĐ). Điều này được một số xã hội ngầm thừa nhận và chính cái thứ “luật ngầm” nghiệt ngã ấy đang ngày ngày vắt kiệt sức lao động, cướp đi tuổi thơ của những đứa bé đáng thương. 

Cô bé này đang cần mẫn dùng chiếc búa để đập gạch thành những mảnh vụn giữa cái nắng cháy da. Đôi tay bé nhỏ vẫn không ngừng làm việc trong khi nói chuyện với nhiếp ảnh gia, bởi chỉ có làm việc cật lực thì cuối tháng em mới mong có được số tiền 1.200 taka (khoảng 750.000 VNĐ) mang về cho gia đình.

Cô bé Shilu đang sàng đá ở khu Bhollar Ghat, ven bờ sông Piyain. Nhu cầu xây dựng ở Bangladesh đang gia tăng, đẩy giá vật liệu lên cao trong khi nguồn cung cấp cát, đá sỏi lại khan hiếm nên các chủ thầu thường tận dụng cả lao động trẻ em để khai thác các loại vật liệu này.
Một em bé đang được thả xuống hầm mỏ sâu hun hút mà không có bất kỳ thiết bị bảo hộ nào. Nhiều quốc gia đã ban hành Luật Lao động, trong đó nghiêm cấm sử dụng lao động trẻ em dưới 14 tuổi và cấm sử dụng lao động dưới 18 tuổi trong các ngành nghề nguy hiểm, độc hại. Tuy nhiên, điều đáng buồn là luật pháp chưa có một cơ chế thực thi đủ mạnh cho các quy định này, khiến những lao động trẻ em vẫn phải làm việc trong điều kiện tồi tệ, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng.

Trong một sớm mùa đông, giữa bãi phế thải còn đang bốc khói nghi ngút, cô bé Jasmine (7 tuổi) đang thu lượm những món đồ còn tái chế được để bán lấy tiền phụ gia đình. Cha mẹ của em không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đẩy con mình đến nơi đây nhặt rác, bởi nếu thiếu đi một khoản thu nhập dù ít ỏi, họ cũng sẽ không có đủ cái ăn hàng ngày.

Cậu bé Alamin, 8 tuổi này đang “thưởng thức” bữa ăn tại “nơi làm việc” của mình - bãi rác Kajla phía Tây thành phố. Cuộc sống bấp bênh ở đất nước nghèo khó khiến những bậc cha mẹ không thể cho con mình quyền lợi chính đáng nhất là được vui chơi, đi học, càng không có khả năng chăm lo cho tương lai của các em.

Shaifur (10 tuổi) làm việc trong nhà máy sản xuất khóa cửa. Cùng một công việc, song cậu không mang khăn che mặt như người đàn ông bên cạnh. Do tiếp xúc với khói bụi lâu ngày nên hệ hô hấp bị tổn thương, nhiều em làm việc ở đây đã mắc bệnh hen suyễn, bụi phổi từ khi còn rất nhỏ. 

Đôi tay của em bé này đã không còn nguyên dạng vì dầu mỡ và bụi kim loại trong nhà máy sản xuất phụ tùng xe kéo. Môi trường làm việc độc hại đã gây ra những hậu quả không thể phục hồi đối với sự phát triển thể chất bình thường của các em. 

Một cậu bé bị ông chủ đánh đập chỉ vì may chiếc áo quá chậm. Hình ảnh được ghi lại tại nhà máy Narayanganj - trung tâm của ngành công nghiệp may mặc ở Bangladesh. Quốc gia Nam Á này cùng là một trong những xưởng sản xuất đồ giá rẻ xuất khẩu sang các nước phương Tây và khắp thế giới, từ hàng may mặc cho đến các loại hàng hóa tiêu dùng khác. Không ít hàng hóa trong số đó được làm ra bởi sức lao động của trẻ em.

Khi việc sản xuất bị tạm dừng do mất điện, cậu bé và người bạn của mình mới có chút thời giờ nghỉ ngơi. Những đôi mắt thơ ngây đã sớm nhuốm buồn vì cuộc mưu sinh chật vật.

Giấc nghỉ trưa ngắn ngủi của một công nhân 8 tuổi bên bờ sông Piyain.

Bữa ăn khiêm tốn của hai em nhỏ trong nhà máy. Các em làm việc ở đây cùng cha mẹ và cũng giống như họ, các em không hề biết chữ. Giáo dục ở Bangladesh là miễn phí, tuy nhiên đa số trẻ em đều bỏ học để lao động trước khi hoàn thành bậc tiểu học. Có tới hơn một triệu trẻ em ở nước này chưa từng được đến trường. Sự thực là, giữa cái ăn và học hành, các em không có quyền lựa chọn.
  
Gánh nặng áo cơm đang ngày ngày đè nặng lên đôi vai còn quá nhỏ của những em bé đáng thương. Với các em, có đủ cái ăn đã là chuyện cực nhọc, còn được đi học, được vui chơi như bao đứa trẻ khác dường như là mơ ước quá xa vời.
 
Một em bé đang phơi cá ở đảo Sonadia (Bangladesh). Cá khô là loại thức ăn phổ biến ở vùng Vịnh Bengal và có tới 50.000 nhân công bao gồm cả người lớn và trẻ em làm việc trong các ngành công nghiệp hải sản ở vùng này.

Nụ cười rạng rỡ trên khuôn mặt lấm lem của Roubel - một cậu bé 10 tuổi làm việc trong nhà máy sản xuất lưới cửa sắt. Cậu đã là công nhân lành nghề sau khi làm việc như một thợ học nghề không lương trong 2 năm. Tuy nhiên, đến giờ cậu vẫn chỉ kiếm được 500 taka (320.000 VNĐ) mỗi tháng.

Các em nhỏ làm việc trong một xưởng sản xuất bong bóng thủ công.
Giờ nghỉ trưa của những lao động nhí trong nhà máy sản xuất nồi.

 Tuy còn rất nhỏ nhưng các em đã phải bươn chải để kiếm tiền ăn cho gia đình.

Những cậu bé mang theo sọt đá nặng trên đầu ở khu khai thác cát Bhollar Ghat.

Các công nhân nhí của xưởng gạch làm việc trong môi trường độc hại.